مدل دیگر در حیطه رویکرد مختلط ، مدل مهارتهای هیجانی بار-آن می باشد. از نظر وی مهارتهای هیجانی شامل مجموعه ای از تواناییها، کفایتها و مهارتهای غیر شناختی است که توانایی فرد را برای کسب موفقیت در مقابله با رخدادها و فشارهای محیطی تحت تاثیر قرار میدهد. این رویکرد مهارتهای هیجانی را عاملی مهم در تعیین موفقیت در زندگی میداند. این دیدگاه با دیدگاه تعاملی بم و آلن از این جهت که بر اهمیت تمرکز سنجش بر عوامل شخصی و موقعیتهای محیطی در پیش بینی رفتار تاکید دارد موافق است.مهارتهای هیجانی در مدل بار-آن عبارتنداز:
- خودآگاهی هیجانی :خودآگاهی هیجانی توانایی تشخیص و درک احساسات است. این مهارت تنها آگاهی از احساسات یک فرد و هیجانات وی نیست . بلکه همچنین شامل توانایی تمایز و تفاوت بین آن ها به منظور پی بردن به این امر است که شخص چه احساسی دارد و چرا این احساس در او شکل گرفته است و همچنین به منظور پی بردن به آن چه سبب این احساسات است .
- قاطعیت : توانایی بیان احساسات، عقاید وافکار ودفاع از حقوق خود به شیوه ای غیرمخرب است که شامل ۳ بعد است:
- توانایی بیان احساسات،
- توانایی بیان آشکار افکار و عقاید خود،
- اتخاذ تصمیم راسخ و روشن حتی اگر با محروم شدن از بعضی امتیازات همراه باشد ( نائبی،۱۳۸۷)
-
- حرمت ذات : حرمت ذات، توانایی احترام به خود و پذیرش خود به عنوان شخصی اساسا خوب است. احترام به خود اصولا قبول و دوست داشتن خود آن گونه که هستیم می باشد .
- خود شکوفایی : خود شکوفایی به توانایی شناخت توانمندیهای بالقوه خود اشاره دارد. این بعد از هوش هیجانی تبیین جستجو برای غنا بخشیدن به زندگی است. خود شکوفایی مستمر و پویا برای کسب حداکثر رشد تواناییها و استعدادهاست. خود شکوفایی به احساسات و توجه به خود وابسته است .
-
- استقلال: استقلال عبارت است از توانایی خود هدایتگری و خود کنترلی در تفکر و عمل و عدم وابستگی عاطفی میباشد. افراد مستقل افرادی خود اتکا و دارای برنامه ریزی و تصمیم گیری های مهم می باشند.
- همدلی : عبارت است از توانایی آگاهی، درک و پذیرش احساسات دیگران و حساس بودن به این که آن ها چرا و چگونه و چه چیزی را احساس میکنند. همدل شدن کسب توانایی یا شناخت هیجانات و عواطف دیگران است. افراد همدل نگران دیگران میشوند و به علائق آن ها توجه نشان می دهند .
- روابط بین فردی: مهارت ارتباط بین فردی شامل تونایی برقراری وحفظ ارتباطات متقابل است که صمیمیت وتعامل محبت آمیز از ویژگیهای آن است.ازویژگیهای ارتباط مثبت بین فردی توانایی صمیمیت و محبت و انتقال دوستی به شخص دیگر است .
- مسئولیت پذیری اجتماعی: نشان دان خود به عنوان یک عضو سازنده ، شرکت کننده و همکاری کننده دریک گروه اجتماعی است. این توانایی شامل مسئول بودن است، حتی اگر به صورت شخصی از این رابطه سود برده نشود .چنین افرادی دارای وجدان اجتماعی هستند و رفتارهای آنها به صورت پذیرش مسئولیتهای اجتماعی جلوه گر می شود. این مولفه ها با توانایی انجام کاری برای دیگران یا با دیگران ، پذیرش دیگران وعمل مطابق با وجدان ،مرتبط است .
- حل مساله : توانایی شناسایی وتعریف مشکلات، همچنین ایجاد و انجام راه حلهای بالقوه موثر است. حل مساله ماهیت چند مرحله ای دارد و شامل توانایی انجام مراحل زیر است :
- احساس وجود مشکل واحساس داشتن کفایت و انگیزه کافی برای مقابله موثر با آن
- تعریف وتدوین مشکل تا حد امکان
- تصمیم گیری وانجام یکی از راه حلها
- واقعیت سنجی : توانایی ارزیابی انطباق بین آن چه تجربه می شود و آن چه عینا وجود دارد و شامل تحقیق در باره شواهد عینی برای تایید، توجه و اثبات احساسات، ادراکات و اندیشه هاست .
- انعطاف پذیری : توانایی منطبق ساختن عواطف، افکار و رفتار با موقعیتها و شرایط دائما در حال تغییر است . این مهارت هیجانی به توانایی کلی فرد در سازگاری با شرایط نا آشنا ، غیر قابل پیش بینی و پویا بر می گردد. افراد انعطاف پذیر افرادی فعال ، زرنگ و همیار هستند.
- تحمل فشار : توانایی مقاومت در برابر رویدادها و موقعیتهای فشارزا بدون توقف از طریق سازگاری فعال و مثبت در برابر فشار. این توانایی به معنی پشت سر گذاشتن موقعیتهای مشکل ساز بدون از پا در آمدن است. این توانایی مبتنی می باشد بر:
- قابلیت انتخاب روشهایی برای سازگاری با فشار
- تمایل خوشبینانه به تجارب جدید و تغییرات جدید و تمایل به داشتن توانایی غلبه بر مشکل موجود
- این احساس که شخص میتواند موقعیت فشارزا را کنترل کند یا بر آن تاثیر بگذارد .
- کنترل تکانه: توانایی مقاومت یا به تاخیر انداختن تکانه، سائق یا وسوسه انجام عملی است. این توانایی در پذیرش تکانه های پرخاشگری، خود دار بودن و کنترل خشم، پایین بودن تحمل نا کافی، ناتوانی در کنترل مشکلات، فقدان خود کنترلی، آزارگری و رفتارهای تند و غیر قابل پیش بینی تجلی می کند .
- خوش بینی: توانایی نگاه کردن به طرف روشن تر زندگی و حفظ یک نگرش مثبت حتی در رویارویی با بد اقبالی است. خوشبینی نشان دهنده امید به زندگی و رویکرد مثبت به زندگی روزمره است .