-
- ماتریس SWOT برای استخراج انواع استراتژیها
کاربرد اصلی ماتریس SWOT در برنامه ریزی استراتژیک میباشد. در این ماتریس ابتدا با نگاهی به درون سازمان پروژهمحور، نقاط قوت[۱] و ضعف[۲] درون سازمان در رابطه با مدیریت پروژه فهرست شده و در ستونهای ماتریس نشان داده میشوند. سپس تهدیدات یا ریسکهای منفی[۳] و فرصتها[۴] یا ریسکهای مثبت که معمولاً مربوط به عوامل بیرونی هستند و در فاز شناسایی ریسکها مشخص شده اند در سطرهای ماتریس میآیند (شکل ۲-۳۴).
وقتی سطرها و ستونهای ماتریسSWOT مشخص شد، از طریق سوال کلیدی که در تقاطع هر ستون و سطر عنوان شده میتوان استراتژی مربوطه را تعیین نمود. بدین ترتیب ۴ گروه استراتژی WO, ST ,SO و WT بسته به تعداد ستونها و سطرها مشخص میگردند. در تدوین استراتژیها تا آنجا که ممکن است باید سعی شود با تکنیکهای ایدهپردازی تقاط ضعف را به سمت قوت و تهدیدات را تبدیل به فرصت نمود. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
|
ضعف ها W (Weaks ) |
قوت ها S (Sterengths) |
|
|
استراتژی WO چگونه میتوان بر ضعفها با استفاده ازمنافع فرصتها غلبه کرد؟ |
استراتژی SO چگونه میتوان از قوتها برای استفاده از منافع فرصتها سود جست؟ |
فرصت ها O (Opportunities) |
|
استراتژی WT چگونه میتوان ضعفها را حداقل نموده و از تهدیدها جلوگیری کرد؟ |
استراتژی ST چگونه میتوان از قوتها برای اجتناب از تهدیدها سود جست؟ |
تهدید ها T (Threats) |
شکل ۲-۳۶- ماتریسSWOT و سئوالات کلیدی آن برای استخراج استراتژی (سبزهپور، ۱۳۸۹)
- استراتژی های واکنش به ریسک
مدیر پروژه باید ریسکهای منفرد، مجموعۀ ریسکهای سطح پروژه، استراتژی های پاسخ به ریسک را توسعه دهد. ذینفعان مربوطه باید در تعیین استراتژیها شرکت کنند. پس از انتخاب استراتژیها، این استراتژیها باید توسط بخش مربوطه مورد تایید قرار گیرند. چهار استراتژی برای مواجهه با تهدیدات و فرصتهای مربوط به ریسکهای منفرد وجود دارد که عبارتنداز: (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- اجتناب از یک تهدید یا بهره برداری از یک فرصت
این استراتژی به اقدامات مورد نیاز برای مواجهه با یک فرصت می پردازد بهگونه ای که اطمینان حاصل گردد که آن تهدید نتواند به وقوع بپیوندد یا هرگز اثری بر روی پروژه نداشته باشد . یا اطمینان حاصل شود که فرصت مربوطه رخ خواهد داد و پروژه حتماً از مزایای آن بهره خواهد جست.
- انتقال یک تهدید یا تسهیم کردن یک فرصت
این استراتژی در بردارنده انتقال ریسک به شخص ثالثی است که موقعیت بهتری برای مواجهه با یک تهدید یا فرصت را دارد.
- کاهش یک تهدید یا ارتقای یک فرصت
کاهش و ارتقاء، استراتژی هستند که بیشترین کاربرد و استفاده را دارند. در این استراتژی، رویکرد ما انتخاب اقداماتی است که احتمال و یا اثر یک تهدید را کاهش داده و یا احتمال و یا اثر یک فرصت را افزایش می دهند.
- پذیرش یک تهدید یا فرصت
این استراتژی وقتی به کار گرفته می شود که سایر استراتژیها کاربردی یا امکان پذیر نباشند. پذیرش به معنای عدم اتخاذ اقدام است مگر آنکه ریسک واقعا رخ دهد که در این مورد ممکن است برنامه های احتیاطی یا اضطراری پیش بینی شده باشد تا درصورت وقوع ریسک انجام شوند.
- اعمال استراتژی های پاسخ به ریسک کلی پروژه
علاوه بر پاسخ به ریسکهای انفرادی، می توان چهار استراتژی پاسخ به ریسک زیر را برای مواجهه با ریسک کلی پروژه اعمال نمود: (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- لغو پروژه به عنوان آخرین راه حل درصورتیکه سطح ریسک کلی باقیمانده در حد غیرقابل قبول باقی بماند
- ایجاد ساختاری تجاری که در آن مشتری و تامینکننده در ریسک سهیم شوند
- برنامه ریزی مجدد پروژه یا تغییر محدوده و مرزهای پروژه، برای مثال از طریق اصلاح اولویت پروژه، تخصیص منابع، تقویم تحویل و غیره
- ادامه پروژه علیرغم آنکه میزان ریسک بیشتر از سطح مورد قبول است
- خروجی های برنامه واکنش به ریسک
خروجیهای برنامه ریزی واکنش به ریسک ، فوق العاده مهم هستند و عبارتند از: (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- به روز رسانی لیست ریسکهای شناسایی شده
- ریسک های ثانویه مربوط به تصمیات قرارداد
- به روز رسانی برنامه مدیریت پروژه
- به روز رسانی اسناد پروژه
- پایش و کنترل ریسکها
اثربخشی مدیریت پروژه به نحوه اجرای برنامه های تایید شده وابسته است. این برنامهها باید به درستی اجرا، بررسی و بهصورت منظم بهروز گردند. درصورتیکه این کار به درستی صورت پذیر، فعالیتهای انجام شده به نتیجه رسیده و پروژه های آتی از تجربیات این پروژه بهره خواهند برد. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
هدف اصلی از پایش و کنترل ریسک عبارتست از پیگیری ریسکهای شناساییشده، پایش ریسکهای باقیمانده، شناسایی ریسکهای جدید، اطمینان از اجرای به موقع برنامه های پاسخ به ریسک و ارزیابی اثر بخشی آنها در چرخه عمر پروژه. (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
[۱] Strengths
[۲] Weaks
